TỔNG HỢP CÁCH TÍNH CƯỜNG ĐỘ ĐÈN FLASH

1/ Công thức tính độ sáng đèn.

A. ĐƠN VỊ VÀ CÔNG THỨC TÍNH ÁNH SÁNG.

Đơn vị công xuất của flash là GN. 1GN tương đương với việc chiếu sáng một vật ở cách 1 mét và dùng ống kính có khẩu mở f=1.

Công thức tính: khẩu độ ống kính = cường độ phát sáng / khoảng cách từ đèn đế vật chiếu sáng.

Nếu đèn 16GN, ta có thể chiếu sáng một vật ở xa 16m với độ mở ống kính là 1.

Nếu dùng đèn 16GN và đứng cách xa vật chiếu sáng 2 mét, chúng ta mở khẩu 8

Vì vậy, để làm chủ được đèn, ta cần biết công suất phát sáng maximum của đèn.

B. CÁCH ĐO CƯỜNG ĐỘ MAXIMUM (nếu không có tài liệu hướng dẫn.)

-Đặt một vật mẫu chuẩn cách xa máy đúng 3m.
-Dùng một đèn tốt có TTL và chụp một tấm tự động chuẩn (tấm này coi như đúng sáng)
- Đổi đèn cần đo và bật công xuất maximum. Chỉnh khẩu độ để chụp được tấm hình giống như tấm đủ sáng lúc trước. Ghi nhận lại khẩu độ cho ra ánh sáng đúng.
- Tính cường độ maximum= khẩu độ x 3 (m)

Như vậy, ta có được cường độ của đèn để có thể tính toán chính xác khi chụp manual.

Chúc các bạn đo thành công công suất đèn của máy mình.

2/ Cách điều khiển đèn cóc.

Bài viết này mình viết dựa trên máy Nikon D90. Mình nghĩ các máy khác cũng tương tựa nhưng menu điều khiển sẽ khác đi ti tí, các bạn cố gắng tự tìm hiểu trên máy mình và có thể viết vào đây cho mọi người cùng biết.

A. CÁC CHẾ ĐỘ ĐIỀU KHIỂN ĐÈN CÓC VÀ CÁCH ĐIỀU KHIỂN.

1. TTL: Là chế độ đánh đèn tự động, rõ mặt ăn tiền. TTL tiện lợi cho việc chụp nhanh, cung cấp ánh sáng đủ cho chủ thể.
Các điểm cần lưu ý với TTL của đèn cóc: Đèn cóc thường yếu nên độ xa bị hạn chế. Nếu D90 có đèn cóc khá mạnh (khoảng 18GN nếu tôi không nhầm) thì với ống mở khẩu f=4 cũng chỉ chụp xa tối đa 4,5m (với iso 100). 
Với việc tạo ra một tác phẩm có ánh sáng yếu hơn hoặc sáng hơn bình thường thì TTL hầu như ko thể hiểu được ý đồ của người cầm máy.

2. M -Manual: chế độ điều khiển cường độ ánh sáng thủ công. Với D90, máy cho phép điều khiển từ full và giảm dần xuống đến 1/128.
Full tương đương 100% công suất.
1/1.3 tương đương 77% công suất
1/1.7 tương đương 59% công suất
1/2 tương đương 50% công suất
1/2.5 tương đương 40% công suất
1/3.2 tương đương 31% công suất
1/4 tương đương 25% công suất
...
1/128 tương đương 0,78% công suất. 

Ngoài công suất chỉnh trong menu, chúng ta còn có thể chỉnh thêm cho đèn từ +1 đến -3 ở ngoài màn hình phụ. Tôi cũng không rõ cách tính toán của việc cộng trừ này như thế nào, chỉ biết là có thể tăng giảm ti tí so với công suất đã định trong menu chính. Điều này giúp chúng điều khiển đèn chính xác từng tí một khi cần.

3.-Repeating flash: Chế độ này mình chưa dùng thử nên chưa biết.

4.-Commander mode: Ở chế độ này, hệ thống đèn cóc có thể vừa đánh, vừa điều khiển thêm 2 group đèn khác. Như vậy, sẽ có tổng cộng 3 nhóm với cường độ khác nhau được nổ cùng lúc dưới sự điều khiển của đèn cóc. Đây là điểm mạnh của Nikon và nghe đồn đến bây giờ 7D mới ra cũng có tính năng này.
Tôi sẽ không nói đến chế độ này vì đây không phù hợp với đèn rẻ tiền. Muốn dùng chế độ này, chúng ta cần có ít nhất một cây đèn Nikon. Nếu có thời gian, tôi sẽ viết riêng về phần này vì nó thật là tuyệt vời cho việc dùng đèn với Nikon.

B. CÁC TRƯỜNG HỢP SỬ DỤNG ĐÈN CÓC CHẾ ĐỘ M

1. Bù sáng khi chụp ngoài nắng.
Khi nắng chiếu xiên vào mặt, ta sẽ thấy một phần đủ sáng và phần còn lại sẽ bị tối đen. Nếu muốn phần tối đen sáng lên một tí để không bị đen, ta có thể đệm đèn vào để nâng sáng vùng tối lên.

Theo kinh nghiệm của tôi, cần bù khoảng 20-33% ánh so với điểm sáng nhất thì chúng ta sẽ có một tấm hình vừa thấy khuôn mặt, vừa thấy bóng nắng.

Để tính toán được 20% ánh sáng bù vào điểm tối, ta làm các bước sau
- Khẩu độ chụp: Đo sáng tại điểm sáng nhất và ghi nhận khẩu độ. Với ví dụ này, giả sử khẩu độ là f=11. 

- Ghi nhận khoảng cách. Lấy nét tại điểm cần chụp, sau đó ghi lại khoảng cách. ở ví dụ này, tôi cho khoảng cách là 3m.

Vậy, nếu đánh 100% ánh sáng với công suất full, chúng ta cần một cây đèn có cường độ là 3m x 11 = 33GN

Nếu cần 20% ánh sáng, chúng ta cần đèn có công suất là
33GN x 20% = 6,6GN

Vậy, nếu đèn cóc có công suất 18GN, chúng ta sẽ đánh đèn với công suất là
Công suất = 18GN / 6,6GN = 37% công suất đèn.

Như vậy, chúng ta sẽ để đèn ở 1/2,5 và -0,3

CÁCH CHIA CÔNG XUẤT (GN)
Full tương đương 100% GN.
1/2 tương đương 71% GN
1/4 tương đương 50% GN
1/16 tương đương 25% GN
1/64 tương đương 12.5% GN
1/128 tương đương 8,84% GN.

                                                                                    HOANGVIVN ST  (VNPHOTO)